afb. Martin de Goede

Joannes Benedictus Cornelius Maria (Jan) van de Mortel

's-Hertogenbosch 19 december 1902 - Vught 23 februari 1990

Werd in Noord-Brabant vooral bekend door zijn inzet voor het gildewezen; hield 207 lezingen over de Noordbrabantse schuttersgilden; werd opperdeken van de Federatie van Noordbrabantse Schuttersgilden, waarvan hij ook het eerste zilveren onderscheidingsteken kreeg, evenals onderscheidingstekens van de kringen Oirschot en Maasland. Van de Mortel is honorair proost van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap te 's-Hertogenbosch. Hij ontving de zilveren anjer en voor zijn werk voor het Rode Kruis het Kruis van verdienste en de zilveren medaille van het Nederlandse Rode Kruis. Hij is ook bekend in filatelistenkringen, o.m. lid van verdienste van de Nederlandse Bond van Filatelisten Verenigingen.
Jan van de Mortel was elf jaar voorzitter van de Oeteldonkse club. Hij is woonachtig te Vught, waarvan hij de zilveren penning kreeg. In zijn woonplaats is hij lid van het St. Catharinagilde, waarvan hij driemaal koning werd.

Encyclopedie van Noord-Brabant 3 (1986) 124-125

Jan van de Mortel

Functies / gebeurtenissen / onderscheiding(en)

Lid van verdienste van de Nederlandse Bond van Filatelisten Verenigingen
Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, 1975

Jan van de Mortel, een leven met het geluksgetal elf

door Paul Kriele

Door zijn verdienste voor de stad plaatsen we Jan van de Mortel op het ere-podium van de openingspagina. Alfabetisch valt zijn bijdrage op deze plaats uit de toon. Maar met deze suggestieve diskwalificatie zouden we zijn talent miskennen, zo toonaangevend als Jan in de stad was.

De beminnelijke zoon van Eduard, directeur van de N.V. 's-Hertogenbossche Brandwaarborg Maatschappij, waarbij hijzelf later in dienst kwam, is geboren op 19 december 1902. Zijn geboorteplaats lag in het belendende pand rechts van het Zwanenbroedershuis, dat als eerbetoon aan zijn vader het 'Van de Mortelhuis' werd genoemd. Bij 750 jaar stad was Jan de burgemeester van het nagemaakt Den Bosch, het houten stadje, dat tussen 6 en 31 juli 1935 stond opgebouwd in de Casinotuin. Diezelfde functie van president-schepen had zijn vader 26 jaar eerder vervuld bij het 25-jarig ambtsjubileum van burgemeester P. van der Does de Willebois. In 1909 was er een gelijksoortig stadje, maar dan op de Parade, nagemaakt.
Tussen 1956 en 1969 vertolkte hij de allereerste Ursten Boer den Beste. Het is een promotionele vondst uit het brein van Bruens, waarvan Jan de rol zo onovertroffen opvatte. Met zijn warmte maakte hij de uitstraling van Den Bosch nog gezelliger.
Hoe kijkt de aristocratische president-schepen van oud 's-Hertogenbosch op zijn leven terug? „Dat leven hangt niet van toevalligheden aan elkaar. Elf is steeds mijn geluksgetal gebleven. Mijn eerste H. Communie deed ik op 11 mei 1911. Ik zat nog op kostschool en bij de loting voor militaire dienst trok ik ...11. Bij de kapper was het laatje voor het scheergerei met elf genummerd. En eenmaal volwassen en toebedeeld met een functie in Oeteldonk werd ik voorzitter van de Raad van Elf.”
In zijn arbeidsintensieve leven waarin allerlei neventaken een rol speelden Was het moeilijk om zo tegen de pensionering in 1966 afscheid te nemen van het Rode Kruis, het Anjerfonds en de postzegelvereniging. Als ere-hoofdman van de Kring Maasland en staande deken van St. Catharina en opperdeken van de Federatie van Brabantse Schuttersgilden bleef hij betrokken bij één van de oudst bestaande folkloristische instellingen in ons land. Dat zijn inzet voor het maatschappelijk leven zo gewaardeerd werd moge blijken uit erkenningen van het Koninklijk Huis, de Gemeente Den Bosch en het Schuttersgilde.

5

„Stadsgezichten” een Bosch' album (1990) 5

Wapenboek II der zeereerwaarden Heeren Broeders der Illustre Lieve Vrouwe Broederschap

sedert 1318 gevestigd te 's Hertogenbosch

J.B.C.M.
v.d. Mortel
Broeder 1954

31v

Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC)

1952	Verslaggever Jan v.d. Mortel: veelzijdige activiteit voor al wat goed en schoon is Oost-Brabant woensdag 8 oktober 1952
1963	Verslaggever Zilveren anjer voor de heer J. v.d. Mortel Brabants Dagblad woensdag 3 juli 1963
1986	Redactie Mortel, Jan van de Encyclopedie van Noord-Brabant 3 (1986) 124-125
1990	Paul Kriele en Aart van Woensel Stadsgezichten een Bosch album Boekhandel Mosmans 's-Hertogenbosch (1990) 5

28 maart 1909

Maarten van Boven, Bossche Heeren : Een biografie van het Bossche sociëteitsleven 1789-2019 (2019) 72, 309

Hanneke Das-Horsmeier, Begraven in Vught : De Algemene begraafplaats 1830-1980 en gebruiken rondom overlijden en begraven in Vught (1985) 10, 104

Lucas G.C.M. van Dijck, Van vroomheid naar vriendschap (2012) 559

Nel van der Heijden Rogier, Slager : Acht Bossche kunstenaars en een museum (2015) 150

Paul Kriele, Stadsgezichten een Bosch' album (1990) 5

Rob van de Laar, De Oeteldonkse 'Grote Optochten', 1882-2004 (2004) 80, 81

Nederland's Patriciaat 97 (2020-2022) 412-413

Nol van Roessel, De Oeteldonksche Club 99 jaar (1981) 31, 62, 63, 76, 91, 96, 99, 147, 148

Joannes Benedictus Cornelius Maria (Jan) van de Mortel

's-Hertogenbosch 19 december 1902 - Vught 23 februari 1990

Jan van de Mortel

Functies / gebeurtenissen / onderscheiding(en)

Jan van de Mortel, een leven met het geluksgetal elf

Wapenboek II der zeereerwaarden Heeren Broeders der Illustre Lieve Vrouwe Broederschap

sedert 1318 gevestigd te 's Hertogenbosch

Verslaggever

Verslaggever

Redactie

Paul Kriele en Aart van Woensel

n: vermelding in een voetnoot

Op deze pagina

Akten